Yarım Çalışma Ödeneği – Yarım Çalışma Doğum İzni

Yarım çalışma ödeneği ve yarım çalışma doğum izni hakkında merak ettiğiniz sorulara cevap bulacağınız bir yazı hazırladık.

Yarım Çalışma Ödeneği Nedir?

Yarım çalışma ödeneği anne çalışanların çalışma hayatlarında rahat edebilmeleri için yarım çalışma doğum izni yönetmeliği ile yürürlüğe giren bir uygulamadır. Bu yönetmelik tutarları 2018 yılında değiştirilmiştir.

Analık İzin Hakkı Uygulaması Nedir?

• Kadın işçinin doktor tarafından belirlenen tarihlere göre doğumdan 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplamda 16 haftalık bir süre içerisinde çalıştırılmamasını içermektedir.
• Eğer tek değil e çoğul gebelik söz konusu ile doğumdan önceki süreye 2 hafta daha eklenecektir. Eğer kadının çalışmasına bir engel olmadığı doktor raporu ile belgelendirilirse kadın işçi doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilecek ve böylelikle doğum öncesi çalışma iznini doğum sonrasındaki izin süresi ile birleştirebilecektir.
• Eğer kadın işçi erken doğum yaparsa bu durumda doğumdan önce kullanılacak süreler doğum sonrası süreye eklenecektir.
• Doğum ya da doğumun ardından anne ölürse bu durumda doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılacaktır.
• Eğer eşlerden biri 3 yaşından küçük bir çocuğu evlat edinirse bu durumda çocuğun fiilen aileye teslim edilmesinin ardından 8 haftalık analık izni eşe tanınacaktır.
• Analık izninde belirlenen süre doğum öncesi ve sonrası doktor raporu ile arttırılabilir.

Doğum Raporu Bittikten Sonra Ücretsiz İzin Hakkı

• Doğumun ardından anaya ya da 3 yaşını doldurmamış çocuk evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri olursa ilk doğumda 60; ikinci doğumda 120 ve sonraki doğumlarda 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilebilir.
• Eğer tekil değil çoğul doğumlar söz konusu olursa ücretsiz izin hakkı süresine 30’ar gün daha eklenecektir.
• Eğer çocuk engelli doğarsa bu durumda bu süre 360 gün olarak uygulanır.
• Ücretsiz izinden yararlanan kadın işçiye 1 yaşından küçük çocuğunu emzirmesi için ücretsiz izin kullanmayan kadın işçilere uygulanan 1,5 saatlik süt izni uygulanmayacaktır.
• Ücretsiz izin 3 yaşından küçük çocuğu evlat edinme durumlarında eşlerden birisine ya da evlat edinene verilecektir.
• Kadın işçiye analık izni bitiminden itibaren isterse altı aya kadar ücretsiz izin verilecektir.
• Ücretsiz izin süresi yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında dikkate alınmayacak bir izindir.

Yarım Çalışma Süresi ve Şartları

• Yarım çalışma talebi işçinin analık izninin ya da kullandıysa ücretsiz izninin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı ay başına kadar herhangi bir zamanda talep edebileceği bir haktır. Şartları şu şekildedir:
• Ücretsiz izin süresinin bitmesi aranmaz; bu süre kesilerek de yarım çalışma yapılabilir.
• Yarım çalışma talebi işveren tarafından işçinin özlük dosyasında saklanır.
• Ebeveynlerden birisi çalışmıyorsa çalışan eş yarım çalışma talebinde bulunamaz. Ancak eşlerden birisi sürekli bakım ve tedavi gerektiren bir hastalığa sahipse, velayet sadece eşlerden birisine verilmişse ve 3 yaşını doldurmamış bir çocuğun eşlerden biri tarafından evlat edindiyse diğer eş çalışmıyor olsa bile yarım çalışma talep edilebilir.

Yarım Çalışma Talebinde İşverenin Sorumluluğu

• Yarım çalışma talebi söz konusuysa bildirim tarihinden en geç 1 ay içinde işveren tarafından bu talebin karşılanması gerekir.
• İşveren işçiye talebinin karşılandığını yazılı olarak bildirmek zorundadır.
• İşveren bu süre içinde işçiye cevap vermezse belirtilen tarihte ya da bu tarihi takip eden ilk iş gününde talep geçerlilik kazanacaktır.

Bu durumda yarım çalışma izni ile işçi belirtilen işlerde yarım zamanlı olarak çalışmaya hak kazanacak ve bu izin belirtilen sürenin başlangıcına kadar geçerliliğini korumaya devam edecektir.