Sermaye Artırımı Hangi Durumlarda Yapılır
Sermaye Artırımı Hangi Durumlarda ve Ne Şekilde Yapılır
Ülkemizde faaliyet gösteren şirketler, kanunlar gereği kuruluş tarihlerinin üzerinden 1 yıl geçtikten sonra sermayelerini artırmak zorundalar. Sermaye artırımı işlemleri bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı olarak iki şekilde yapılır ve ikisinde de işleyen yasal süreçler birbirlerinden farklıdır. Aralarındaki en önemli fark ise bedelli sermaye artırımında işletmenin kasasına ilave para girmesi, bedelsiz sermaye artırımında ise şirket kasasına herhangi bir para girişinin olmamasıdır.
Sermaye Artırımı Neden Yapılır?
Şirketler büyüdükçe mevcut sermayeleri yeterli olmamaya başlar. Bu durumda sermayeye nakit girişi yapılarak sermaye artırımı yoluna gitme ihtiyacı doğar. Özellikle aile şirketlerinde ortaklar sermaye artırımı yapmak yerine kendi bütçelerinden sermayeye nakit girişi yaparlar ve bu durum şirketin ortaklara sürekli olarak borçlu olarak görünmesine neden olur. Bu durum, aynı zamanda mali denetlemelerde ve bankalar ile olan kredi alışverişlerinde sorun teşkil eder. Bu sebeple uzmanlar her zaman sermaye artırımını yapmanın şirketlerin gelecekleri için önemli olduğunu belirtiyorlar.
Sermaye Artırımı Nasıl Yapılır?
Sermaye artırımı işlemlerinde birçok farklı yol mevcut. Bu yöntemler; genellikle ortakların sermaye artırımının maliyetini kendilerinin karşılamaları, şirkete yeni bir ortak almaları, şirketin dönem net kârlarını veya geçmiş dönem karlarını ortaklara dağıtmayıp sermayeye eklemeleri, eğer varsa şirketin sabit kıymetlerine ait Maddi Sabit Kıymetler Yeniden Değer Artış Fonu’nu sermayeye aktarmaları veya başka bir şirket ile birleşmeleri, şeklindedir. Gerek görüldüğü takdirde şirket sahipleri bu yöntemlerden biri ile sermaye artırımı işlemini yapabilirler. Ancak burada işlemler iki aşamada gerçekleşebilir. İlk aşamada sermaye artırımı taahhüt kaydı yapılır ve diğer aşamada taahhütler yerine getirilir.
Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımları Arasındaki Farklar Nelerdir?
Bedelli sermaye artırımında, dış kaynaklar kullanılarak sermayelerin artırılması sağlanır. Bunlar, hisse senedi satmak veya yeni ortaklar almak şeklinde yapılır. Ancak bedelsiz sermaye artırımında tamamen şirketin kendi öz kaynakları kullanılır. Buna şirketin dönem karının sermayeye eklenerek sermayenin artırılmasını örnek gösterebiliriz. Aradaki diğer önemli farkları da aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
- Bedelli artırımda şirket ortaklarına nakit karşılığında yeni hisse alma hakkı tanınır ve buna rüçhan hakkı denir. Ancak bedelsiz artırımda ise hisseler ortaklara karşılıksız olarak dağıtılır.
- Bedelli artırımda şirketin ödenmiş sermayesi ve özsermayesi artar. Bedelsiz artırımda ise şirketin sermayesi artar ama özsermayesi aynı kalır.
- Bedelli artırımda şirketin hem hisse senedi fiyatı hem de piyasa değeri değişir. Ancak bedelsiz artırımda şirketin piyasa değeri değişmez.
- Bedelli artırımda şirketin sermayesine para girişi olur, bedelsiz artırımda ise böyle bir durum söz konusu değildir.