İstinaf Harcı Hesaplama Nasıl Yapılır?

İstinaf veya temyiz başvurusu için ödenmesi gereken nisbi istinaf/temyiz harcı, mahkemece hüküm altına alınan miktar üzerinden nispi karar ve ilam harcı oranı olan “binde 68,31’in dörtte biri oranında” hesaplanan harçtır.

İstinaf harcı hesaplama işlemi devlet tarafından yapılır. Her sene yılın belirli aylarında güncelleme gelen istinaf harcı değeri resmi gazete yayımlanır. 2022 yılı için belirlenen istinaf harcı değeri 171,80 Türk Lirasıdır.

İstinaf Nedir?

İstinaf, hem davacı tarafı hem de davalı tarafı yakından ilgilendiren bir süreçtir. Aile Mahkemesi, Fikri ve Sınai Hukuk Mahkemesi, İcra Hukuk Mahkemesi, Asliye Hukuk Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesi, Sulh Hukuk Mahkemesi, İş Mahkemesi, Kadastro Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi gibi birinci derece mahkemelerin verdiği kararların incelendiği ve son kez görüşüldüğü mahkemelere istinaf mahkemeleri denir. Her mahkemenin istinaf harcı ücreti farklıdır. İstinaf mahkemeleri diğer ilk adım mahkemelerine göre üst seviyede mahkemelerdir.

İstinaf Kanun Yoluna Başvuru Nedir?

İstinaf kanun yoluna başvurusu yerel bir mahkemenin verdiği kararı hem olay hem de hukuki olarak üst derece mahkemeler tarafından incelenmesi isteğidir.

İstinaf Başvurusu Süreci Nasıl İşler?

İstinaf başvuru süreci geçerlilikte olan kararı veren birinci derece mahkemesine yazılı şekilde verilen itiraz dilekçesi aracılığı ile yapılır. İstinaf başvurusu süresi 2 haftadır. Bu süre birinci derece mahkemenin ilgili kişiye yaptığı tebliğ ile başlar. İş davası, ceza davaları gibi istisnai davalar bulunur.

İstinaf dilekçesi yazılırken istinaf gerekçesi ve sebebi mutlaka ve mutlaka açıklanmalıdır. Bu gerekçeler ve sebepler istinaf başvurusunun incelenmesi için hayati önem taşır. Gerekçelerin ve sebeplerin belirtilmesinin bu kadar önemli olmasının nedeni de bölge adliye mahkemesinin Talep ile Bağlılık İlkesi gereği istinaf başvurusu yapan kişinin gerekçe ve sebepleri dışında hiçbir durum ve husus ile ilgili inceleme yapmamasıdır.

Ayrıca kural gereği duruşmalı şekilde yapılması gereken istinaf incelemeleri, yüksek iş yükü nedeni ile ve itiraz dilekçesinde açık bir şekilde duruşma talebi olmaması durumunda mahkeme tarafından duruşmasız yapılacak şekilde karar verilebilir durumdadır. Bu sebepten ötürü, duruşma talebi itiraz dilekçesi hazırlarken açık bir şekilde belirtilmelidir.

İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilebilecek Kararlar Nelerdir?

İstinaf başvurusu incelemesi sonucunda 5 farklı karar verilebilir. Bu kararlar sırası ile şöyledir:

• Birinci Derece Mahkemesi Kararının Esası İncelenmeden Kaldırılması ve Dosyanın Birince Derece Mahkemesine İade Edilmesi

Bu karar istisnai bir karar olmak ile birlikte ancak belirli gerekçeler var ise verilebilir. Bu gerekçeler şunlardır:

• Haklı bir hakim tarafından reddi sebebi ileri sürülmesi ya da hakimin davaya bakması yasak olduğu halde davaya baktığı durumlar.
• Görev ve yetki uyuşmazlığı bulunması. Yani davanın ilgili mahkeme türünde açılmaması ve başka bir şehre ait mahkemede görülmesinden kaynaklı uyuşmazlık oluşması.
• Usulüne aykırı olarak davaların birleştirilmesi yönünde, ayrılması yönünde ya da mercii tayini yönünde karar verilmesi.
• Birinci derece mahkemesi tarafından davacı ve davalı taraf kişilerinin gösterdiği delillerin hiç toplanmamış olması ya da hiç değerlendirilmemiş olması durumunda bu karar verilebilir.
• Birinci Derece Mahkeme Kararının Kaldırılması ve Davanın Kısmen ya da Tamamen Kabulüne Karar Verilmesi

bölge adliye mahkemesi tarafından birinci derece mahkemenin bir davanın haksız yere reddine karar verildiği anlaşılır ise davanın kısmen ya da tamamen kabulüne karar verilir.

• Birinci Derece Mahkeme Kararının Kaldırılması ve Davanın Reddine Karar Verilmesi

bölge adliye mahkemesi tarafından birinci derece mahkeme tarafından kısmen ya da tamamen kabulüne karar verilen bir davanın incelemeler sonucu haksız yere olduğu tespit edilir ise, bu dava kararı kaldırılır ve davanın reddine karar verilir.

• Birinci Derece Mahkemesi Kararının Kaldırılarak Düzeltilmesi

bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucu birinci derece mahkemenin usul ve esas açısından doğrul olmasına karşın yeniden dava açılmasının gerekli olmadığı durumlarda hata yapıldığı kanaatine varılır ise bölge adliyesi birinci derece mahkemesinin kararını tamamen kaldırmaz ya da baştan yeni bir karar vermez. Sadece eksiklik görülen yeri düzelterek birinci derece mahkemenin verdiği kararı onaylar.

• İstinaf Başvurusunun Reddine Karar Verilmesi

bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucu birinci derece mahkemenin kararlarında usul ve esas açısından eksiklikler tespit edilir ise ve zamanında ve türüne uygun olarak başvuru yapılmadığı gözlemlenir ise bölge adliye mahkemesi istinaf başvurusunu reddetme kararı alabilir.

Tüm bu işlemlerde yine istinaf harcı ödenmelidir.

İstinaf Kararları Temyiz Süreci Ne Kadardır?

İstinaf kararları temyiz süreci 2 hafta kadardır. Bu 2 haftalık süreci ilgili kararın davacı ya da davalı kişiye bildirilmesi ile başlar. Değeri 41.530 Türk Lirası’nı geçmeyen davalara dair Bölge Adliye Mahkemesi kararları kesindir. Yani itiraz sonucu temyiz yolu kapalıdır.

Temyiz süreci sonunda 3 farklı tip karar verilebilir. Bu kararlar ve anlamları şu şekildedir.

• Onama Kararı Verilmesi:

Onama kararı temyiz incelemesi sonunda verilir. Onama kararı ile mahkeme tarafından verilen karar kesinleşir. Gerekli işlemlerin yapılması için dava dosyası birinci derece mahkemeye gönderilir.

• Düzelterek Onama Kararı Verilmesi:

Temyiz incelemesi sonunda birinci dereceden mahkeme tarafından verilen kararın düzeltilmesi gerektiğine karar verilir. İlgili karar bölge adliye mahkemesi tarafından düzeltildikten sonra dava dosyası kararı kesinleşir ve ilgili işlemlerin yapılması için birinci derece mahkemeye gönderilir.

• Bozma Kararı Verilmesi:

Temyiz incelemesi sonunda bozma kararı verilir ise dava dosyası ilgili mahkemeye tekrar gönderilir. Dava dosyasının tekrar gönderileceği birinci derece mahkeme ya da bölge adliye mahkemesi şu şekilde belirlenir:

• Bölge adliye mahkemesi, birinci derece mahkemesinin kararına karşı yapılan istinaf (itiraz) başvurusunu reddetmiş yani kararı onaylamış ise bölge adliye mahkemesinin kararı, Yargıtay’ın dosyayı bozma kararı ile kaldırılır ve dava dosyası ilk derece mahkemesine gönderilir. Burada verilen karar kesinleşir.
• Bölge adliye mahkemesi, ilk derece mahkemesinin kararına karşı yapılan itiraz başvurusunu kabul etmiş yani kararı kaldırıp başka bir karar vermiş ise dava dosyası yeniden incelenmek üzere bölge adliye mahkemesine gönderilir.

İstinaf Karar Harcı Nispi veya Maktu Nedir?

İstinaf karar harcı nispi veya maktu itiraz edilen kararın özelliğine göre maktu ya da nispi olarak hesaplanıp ödenmelidir.

İstinaf Karar Harcı Gider Avansı Nedir?

İstinaf karar harcı gider avansı tanımı dava dosyasının inceleme amacı ile üst derece mahkemesine gönderilmek için kullanılan ayrıca bildiriler ve yazışmalar amacı ile de kullanılacak olan giderdir.

Temyiz Nedir?

Temyiz tanım olarak bölge adliye mahkemelerinin kararlarının hukuki olarak incelenmesidir. Temyiz ile istinaf arasındaki en önemli fark istinaf incelemesinde istinaf mahkemesi alt mahkemenin verdiği kararı kaldırarak yeniden karar verelebilir. Temyiz mahkemesinin böyle bir yetkisi yoktur.

Temyiz Yoluna Başvurma Harcı Ne Kadardır?

Temyiz yoluna başvuru harcı 2022 yılı için 292,10 Türk Lirasıdır. Bu miktar her yıl ilgili kurum tarafından belirlenir. Temyiz yoluna başvurmak isteyen kişilerin bu harcı mutlaka yatırmış olmaları gerekir. Eksik yatırıldığı ya da hiç yatırılmadığı tespit edilir ise, yükümlü kişiye bildiri gönderilerek ödenmesi talep edilir. Eğer bu ödeme süresinde tamamlanmaz ise, kişi temyiz yolu başvurusunda bulunmaktan vazgeçmiş sayılır.

Temyiz Kararı Nispi veya Maktu Nedir?

Temyiz karar harcı nispi ve maktu itiraz edilen kararın özelliğine göre maktu ya da nispi olarak hesaplanıp ödenmelidir.

Temyiz Gider Avansı Nedir?

Temyiz gider avansı tanımı dava dosyasının inceleme amacı ile üst derece mahkemesine gönderilmek için kullanılan ayrıca bildiriler ve yazışmalar amacı ile de kullanılacak olan giderdir.

İstinaf yolu ile başvuru yapacak kişilerin istinaf harcı tutarını yatırmaları kesin şarttır. Bu tutar ilgili kuruma ödenmez ise istinaf başvurusu geçersiz sayılır.