Açık ve Kapalı Fatura Nedir?
Açık Fatura – Kapalı Fatura
Açık ve kapalı fatura konusu her şeyden önce ticari bir konudur, diyebiliriz. Fakat bu konuya girmeden önce fatura denilen şeyin tanımını yapmakta fayda var. Fatura Türk Ticaret Kanunu’nda “satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterilerin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşterilere verilen ticari belgedir” şeklinde tanımlanıyor.
Faturanın tanımını yaptıktan sonra açık fatura ve kapalı fatura konularına değinebiliriz.
Açık Fatura
Açık fatura tanım olarak, “işletmenin fatura bedelini daha sonraki bir tarihte tahsil edebileceğini göstermek için faturanın üst köşesini kaşeleyip imzaladığı fatura”lardır. Tanımından yola çıkarak açık fatura için bedeli ödenmemiş fatura diyebiliyoruz.
Açık faturanın hiçbir yasada tanımı söz konusu değildir ve ticaret hukukunda örf ve adet haline gelmiştir.
Açık fatura hakkında daha anlaşılır ifadelerle konuşmak gerekirse, şunları söyleyebiliriz: Bir mal sattığınızı ve parasını henüz almadan fatura kestiğinizi düşünün. Faturanın üst köşesine kaşenizi bastığınızda fatura açık fatura halini alıyor.
Açık faturaların cari hesapları, yani diğer bir deyişle ödenmemiş faturaları daha kolay takip edebilmek açısından kolaylık sağladığını, söyleyebiliriz.
Kapalı Fatura
Kapalı fatura açık faturanın tam aksini ifade ediyor. Bu anlamda kapalı fatura için “işletmenin fatura bedelini peşin aldığını belirtmek amacıyla faturanın alt köşesini kaşeleyip imzaladığı fatura” tanımını yapabilir ve bu tanımdan yola çıkarak kapalı fatura için bedeli ödenmiş fatura diyebiliriz.
Kapalı fatura da açık fatura gibi hiçbir kanunda geçmez. Bu anlamda kapalı fatura da bir örf ve adetten ibarettir. Kapalı faturanın örf ve adet haline geldiğini gösteren yargı kararlarına bir örnek vermekte fayda var:
Bu anlamda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 18.02.2004, E:2004/1169, K:2004/91 Sayılı Kararı örnek verilebilir ve şu şekildedir:
“Taraflar arasındaki araç kira sözleşmesine ilişkin kiralayan tarafından kiracı adına düzenlenen, kapalı fatura olarak düzenlendiğinden, bu durum fatura bedelinin ödendiğine karine teşkil eder. Bu itibarla ispat külfeti kiralayana düşmekte olup faturanın ödenmediğini kiralayan kanıtlamalıdır. Ayrıca taraf ticari defterlerinin sahipleri leh veya aleyhlerine delil olma nitelikleri değerlendirilip tartışılmalıdır.”
Sonuç
Sonuç olarak, açık fatura için ödenmemiş fatura, kapalı fatura için de ödenmiş fatura diyebilir ve her iki fatura türünün de sadece örf ve adetten ibaret olduğunu belirtebiliriz. Açık fatura ve kapalı faturanın bundan sonraki süreçte herhangi bir kanunda yer bulup bulamayacağı soru işaretidir.